Прыгожыя, упэўненыя жанчыны і моцныя мужчыны трымалі ў сваіх руках бяспеку і стабільнасць краіны.
Жыццю савецкіх людзей маглі пазайздросціць жыхары нават самых заможных краін.

Што і казаць, савецкія людзі маглі пазайздройсціць і самі сабе, бо дабрабыт яны бачылі толькі ў кіно, і да рэальнага жыцця гэта не мела ніякага дачынення.

Рэальная карціна выглядала наступным чынам. Кватэры, дзе сумесна былі вымушаныя пражываць некалькі сем’яў. Прыватныя дамы, якімі іх гаспадары не маглі распараджацца. Камуны, у якіх сумесна жылі тыя, хто разам працаваў на заводзе, фабрыцы ці ва ўстанове. Гатэлі, ператвораныя ў інтэрнаты з адной кухняй і адной прыбіральняй на 120 чалавек. Баракі з перагародкамі з прасцін. Гэта быў час, калі ўлада магла засяліць сям’ю ў прахадны пакой альбо агульную ванную. Заканадаўства дазваляла да чалавека, які жыў у пакоі на 16 метраў, падсяляць зусім невядомага чалавека. А пры звальненні з працы цэлая сям’я магла апынуцца на вуліцы.

У канцы 1920-х гг. сталінскае кіраўніцтва абрала курс на паскоранае развіццё прамысловасці, якое выклікала аб’яднанне сельскай гаспадаркі і знішчэнне прыватнага сектара эканомікі.

Разбурэнне сялянскай гаспадаркі і сялянскага рынка прывялі да вострага крызісу.

З’явіліся карткі. Спачатку іх стыхійна пачалі друкаваць ў рэгіёнах, дзе ўлады былі вымушаны размяркоўваць харчаванне, каб забяспечыць патрабаванні прамысловай вытворчасці. А ў 1931 г. фактычна існаваўшая ў краіне карткавая сістэма стала афіцыйнай і праіснавала да 1935 г.
Менавіта тады склалася іерархія спажывання. Паміж савецкімі рэспублікамі харчаванне падзялялася з улікам таго, колькі прадукцыі было выраблена на вытворчасці.

Каля 40% ад усяго аб’ёму дзяржаўнага фонда забеспячэння атрымлівала сталіца СССР – Масква. Асаблівым прыярытэтам карысталася Расійская Федэрацыя. Унутры рэспублік размеркаванне адбывалася паміж буйнымі гарадамі, дзе таксама існавала іерархія. Паёк рабочага складаўся з чорнага хлеба, селядца і капусты. У паёк партыйнага работніка ўваходзіла чорная ікра. Тое, што заставалася (калі штосьці ўвогуле заставалася), па рэшткавым прынцыпе трапляла на вёску.

Той, хто ў СССР не працаваў на прамысловай вытворчасці, знаходзіўся на ніжэйшым узроўні іерархіі забеспячэння.
Сяляне вырошчвалі збожжа, таварныя культуры, быдла, якія дзяржава адбірала, экспартавала і атрымлівала валюту, неабходную для будаўніцтва новых заводаў і фабрык.

Картак і пайкоў у вёсцы не выдавалі. Сялянам заставалася рэшта ад дзяржаўных нарыхтовак, ды і тое размяркоўвалі пугай і пернікам, што прыводзіла да галоднага, у лепшым выпадку паўгалоднага існавання.

У канцы 1920-х – пачатку 1930-х гг. праводзілася валютна-залатая кампанія, мэтай якой было атрыманне сродкаў на індустрыялізацыю. У насельніцтва адбіралася золата і валютныя сродкі. Паўсталі гандльсіны, дзе галоднае насельніцтва магло атрымаць у абмен на залаты лом і царскія манеты муку, рыбу, мяса.

У другой палове 1930-х гг. карткавая сістэма і харчовыя размеркавальнікі былі ліквідаваныя. Сталі адкрывацца дзяржаўныя крамы вольнага доступу – крамы ў сучасным сэнсе слова. Цэны ў іх на ўсе асноўныя віды тавараў кантралявала дзяржава. Неўзабаве з’явіліся чэргі. Гараджанам дазволілі мець уласныя агароды, нават у межах горада.

Калгаснікам дазволілі мець падсобную гаспадарку, з якой лішак прадавалі на калгасным рынку. Існаваў таксама чорны рынак, які быў важнай крыніцай атрымання насельніцтвам тавараў. На асобных кватэрах можна было атрымаць прыватныя паслугі стаматолага, швачкі ці ювеліра. Кожны жыхар СССР хоць раз штосьці прадаў, набыў ці абмяняў на чорным рынку.

У вайну краіна ўступіла ў стане таварнага крызісу і крызісу забеспячэння. Ва ўсіх рэспубліках, у тым ліку ў БССР, назіралася адна і тая ж карціна – вялізныя чэргі, недахоп хлеба, спантаннае адраджэнне карткавай сістэмы "знізу". Крызіс яшчэ больш абвастрыла савецка-фінская вайна. Сучаснік узгадваў: “1930-я гг. – гэта кіламетровыя чэргі за хлебам з чатырох гадзін раніцы, у якіх людзі стаяць шчыльна, у абдымках, адзін за адным, каб ніхто не ўлез без чаргі, на далонях – чарнільныя нумары”.
Пасляваенны час, напрыклад, 1947 г., таксама быў вельмі цяжкі, што не перашкаджала ствараць міфы пра сытае заможнае жыццё.